Trích chương 2 Trường ca : Mảnh đất hồi sinh 

ĐÊM ẤY VÀ TÔI …

Oa..oa..oa…
Trời còn chưa tỉnh giấc
Tiếng gà đêm cong oặt lưa thưa
Ông sấm ông mưa giăng mùng bên cửa
Bầu trời loe lóe chớp đằng đông
Cửa  gió táp tay không chặn nổi
Mẹ gồng đau vượt cạn ngóng chồng
Gió mở cửa mẹ ngoái nhìn thon thót
Cối cửa rít lên đú đớ ngỡ tiếng con
Thạch sùng trên vách chép miệng than
Thương phận tôi chào đời cha vắng mặt
Ngoại ngẹn dòng ôm tôi thật chặt
Mất sữa rồi…bật khóc đớn đau
Chân thấp ,chân cao chẳng mảnh che đầu
Con ma đuổi.. ngoại bồng đi mớm sữa
Qua ao ngọn đồi đâu còn nhớ nữa
Thương tôi hờn…nén vấp cơn đau
Bông bống non đã biết gì đâu
Đời chẳng đặng đầy cơn khát sữa
Tiếng sấm rên như mèo động lứa
Khóc dạ đề lòng mẹ xé đau
Tiếng khóc đau khiến ngoại bạc đầu
Vóc của mẹ vơi mòn cạn kiệt
Nồi đất đập gần như đã …hết
Là khi tôi bừng tỉnh cơn thèm.
Như con tằm bén lá lớn lên
Men dần những bước chân kiểu chó
Ngõ làng vui từng bầy sáo nhỏ
Vịn tay theo vành áo sư thầy…
Quê hương xanh từ đây
Đất nước thắm từ đây
Mái chùa làng én về đậu võng
Mẹ đặt tên tôi nghĩa đen nghĩa bóng
Sông tuổi thơ vẫn chảy qua làng
Mẹ dậy tôi nhà dọc trái ngang
Mẹ dậy tôi biết nhìn bốn phía
Bằng mắt
Bằng tai
Bằng trái tim
Bằng lí trí
Ngoại dậy tôi lý nối vuông tròn
Tình người  đen mực ,đỏ son
Xá đất cày trên đồng sấp ngửa
Hương lúa tình dâu tiên tổ…đằm sâu.
như thế…
Anh hơn em một chũm đầu
Nhà con đàn mâm bát toàn sứt mẻ
Bữa vào mâm tất  phải điểm danh
Con đông như lũ chích trên cành
Vắng chồng ,mẹ cậy trông vào ngoại
Tôi cùng khoai cùng sắn lớn lên.
Ngày cha tôi vào chốn bưng biền
Theo cha đi… cánh rừng xa giằng dặc
Lá , hoa…
Chiến hào và lũ giặc
Đất với rừng... đồng đội bên nhau
Mũ ngụy trang kết lá che đầu
Tự hào lắm tôi thành anh bộ đội....

Mẹ nói rằng…
Mẹ víu cuộc đời quanh cái thúng
Quanh co miệng vại miệng chum
Cái phướng lợn bằng mo cau nham nhở
Hạt cám thiu chẳng dính... đói im lìm
Tiếng giắm trời làm hồn người điêu đứng
Những bão dông giăng bủa mẹ giữa rừng
Chân bấm đất.
Miệng kêu giời..
Quá nửa đời ...như thuyền giữa đáy sông cạn nước
Hồn lạc giữa chốn đảo hoang
Hai đầu đòn bên chó bên con
Con nặng lòng vai đời nặng bão
Oằn trĩu vai thon gầy tần tảo
Một mảnh tình mẹ cả gánh giang sơn
Đời mẹ khổ ai đã nhiều hơn
Âm thầm nén cơn đau xé ruột
Giấy báo tử chồng...
Báo tử cháu ,con
Từng lần… từng lần một
Bóp tim rung
Ngộp thở
Mẹ mỏi mòn…
Khóc cho chồng
Rồi lại khóc con
Hai nấm mộ hai đầu đòn đất nước.


Thăm hầm con giữa canh khuya
nhẹ nhàng sợ con tỉnh giấc
đã bao đêm dài đuổi giặc
giấc nồng vằng vặc trăng soi

Thẫn thờ trìu mến mẹ coi
tấm chăn kéo trùm lạnh giá
thương ngon giấc nồng êm ả
đứa con vì giặc mà xa

Lung linh dưới cờ vững bước
Con cười mẹ thấy bao la
Cuộc đời vơi tan bĩ cực
Nước non giặc giã quê nhà

Mẹ thương con còn non bước
Vào du kích… tuổi mười ba
Lời tim gọi tìm chân lý
Âu lo mẹ giấu xót xa

Vắt cơm dưới căn hầm đất
Thương con nén khóc để cười
Giọt nào cho con dịu ngọt
Giọt nào mẹ giữ…mẹ ơi!..

Băng rừng vượt bao lưới lửa
Tìm con ở phía cuối trời
Muối rang đọt rừng rêu suối
Cả đời mẹ vẫn không ngơi

Mưa rừng chớp nguồn dâu bể
Tảo tần cứ mãi sục sôi
Dấu chân con còn in cát
Đêm khuya mẹ dậy xóa rồi

Chẳng lo quân thù man rợ
Vết hằn theo dấu đánh hơi
Bước chân con về bé bỏng
Đêm khuya hầm đất ngủ ngồi

Tôi trở về làng…
mẹ đào căn hầm đất
che đàn con hai mầu áo khác nhau
áo xanh tôi và sao sáng trên đầu
kìa áo anh dằn ri cỏ úa
anh em tôi hai đầu tuyến lửa
lại chung nhau căm hầm mẹ tôi đào
chung nhau mỗi khát khao
tổ quốc thanh bình tim ấp ủ
ngày anh lên chiến hào tôi chui vào hầm ngủ
đêm anh xuống ngủ tôi lại lên chiến hào

Chiều giọt vàng buông hẻm núi
dạ rơm mẹ đậy hầm tôi
che bao mắt tai dòm ngó
chẳng phút nào mẹ thảnh thơi

Tay gầy run lên yếu ớt
thềo thào mệt lả hụt hơi
mắt mờ hoa bay đốm lửa
vá đời con rách tả tơi

Lá rừng củ cây làm thuốc
tảo tần đắp những sục sôi
con ma sốt rừng quái ác
hờn căm mẹ diệt chúng rồi

Thầm thì bên tai mẹ kể
người ông yêu quý của tôi
ngâm mình rừng sâu suối lạnh
bền gan đánh giặc giữ trời

Một ngày kia quân giặc tới
hét vang gầm rú mọi nơi
chặt cây đốt nhà phá núi
mẹ ngồi đau đớn ngậm ngùi

Giặc dùng thuốn với dùi cui
thi nhau xiên vào lòng đất
tìm đâu căm hầm bí mật
xiên tim mẹ cách mạng mình

Đạn bom cày lên lật xuống
cỏ cây cháy trụi thần linh
giặc tràn săn lùng khủng bố
mẹ đe chúng vẫn làm thinh

Hầm hừ mấy thằng mũi đỏ
súng dài súng ngắn sau lưng
dí vào sườn bên hông mẹ
chỉ mau hầm ở đâu?..rừng...

Thản nhiên mẹ vẫn dửng dưng
cánh rừng tao đâu có biết
súng to tầu bò oanh liệt
các ngươi tự ngó mà tìm

Nói rồi mẹ lại lặng im
chẳng hề mảy may run sợ
giặc kia nhìn nhau mắc cỡ
thua rồi chúng phải tự im

Thu vàng đau thót trái tim
thương chồng xa quê đánh giặc
vạt rừng cánh quân phía bắc
ngàn thu mãi chẳng trở về

Thân cò khuya sớm đồng quê
bấm chân thờ chồng riêng mẹ
một nách đàn con nhỏ bé
bám quê chống giặc ngoan cường

Gói gom nỗi nhớ niềm thương
bao nhiêu giọi tràn tim mẹ
gửi trao người con nhỏ bé
làm liên lạc giữa chiến trường

Kiên trung bám đất quê hương
căn hầm khoét sâu lòng đất
trở che bao điều bí mật
trên giao mẹ gắng chẳng ngơi

Trước ngày giỗ cha mẹ đợi
mỏi mòn như ngóng mưa rơi
bát canh rau rừng mẹ múc
dâng hồn cha phía cuối trời

kẻ thù ngại gần dông bão
mẹ vào hầm đất bên tôi
mảnh đời cô đơn bất hạnh
còn thơ đã sớm mồ côi

Cha vì giang sơn vĩ đại
hiếu trung với nước dâng đời
mẹ  đợi chờ cha mãi mãi
để mây trôi đến u hoài

Cạn khô vơi đầy trong mắt
tưới vào cuộc sống ngày mai
đời người một thời máu lửa
còn nợ gì giữa trần ai

Thời gian nhuộm mầu muối tóc
mẹ ngồi bậu cửa đợi hoài
mơ về cha trong di ảnh
mỏi mòn ngóng đợi tương lai

Tóc đã bạc thêm đầu mẹ
lâm thâm sợi ngắn sợi dài
tờ lịch cuối cùng đã bóc
giao thừa mẹ vẫn... không ai!

Trước mộ anh
Giữ hồn quê mẹ cùng anh ở lại
đất nâu trùm bóng giặc ,kẽm gai
cổ đầy tròng sao đếm hết hỡi ai
mẹ quật khởi bám làng giữ đất
ngày xích quỷ
ngày xấu nhất..

giặc lùa anh làm lính
bấm bụng anh hầu bên lũ tay sai
thương anh …
mẹ ruột đau như thắt

đồn giặc như mụn ghẻ mọc trên da thịt
biết làm sao che trở kín đàn con
từ chiến khu tôi trở lại ngôi làng
mái đầu xanh trong căm hầm lòng mẹ

Anh ơi!…ta cùng cha mẹ
cùng ăn ,uống một dòng sông
da vàng máu đỏ tim hồng
dải đất lớn tiên rồng lịch sử
cùng học chung mặt chữ
cùng kính cẩn ơn thầy
cảnh nào đây?...
nay trở lại xum vầy
tương một duộc ngọt ,chua khác vị.
cùng nhau ta đi tìm chân lý
một cây hai mầu lá khác nhau
em biết…
lòng anh mãi quặn đau
trái tim không là người lầm lạc
anh không là một người gian ác
anh vì cha mẹ vì em…
khoác lên thân mầu áo đê hèn
chịu tiếng ác người mọc lông trong bụng
biết việc mình làm như dắt trâu chui ống
mười ba ăn rốn mười bốn nằm trơ
thổ công bãi hoang chẳng có ban thờ
dang nắng dang mưa đan gầu tát biển
đan giậm giật giàm đạn lạc tên bay
chẳng thấy đáy sông chẳng tày rốn bể
xôm trò xôi hỏng bỏng không
đỏ ngỡ chín vẽ bò bán bóng
dái mít non dãi dầu mưa nắng
dại đàn khôn độc nào hơn..
Anh cũng biết…
nước chảy xuôi ,chèo lộn ngược
thuyền không bến
dùi không tấc đất
bọn ngoại lai dạ thú lòng chim
phận làm trâu đắm đuối nổi chìm
chịu đắng cay để ai sấn mũi
Ngày ấy
lính anh ra ngoài quân cảng
canh biển trời tổ quốc bao la
hòa bình rồi anh mãi mãi đi xa
anh ngã xuống vì biên cương Đất Việt
lũ ngoại bang dã man xảo quyệt
phá rào cướp trời, biển nhà ta
trận đọ sức không cân đã xảy ra
vì đất mẹ máu anh loang biển mặn
mẹ đất ơi!…
chết còn không ngay thẳng?...
màu áo nào?..át màu máu anh rơi
biển mênh mông nước có thấu lời
hương thơm từ lòng em thành kính
tiếng chim hoang khua cánh rừng thức tỉnh
mặt trời hồng tỏ cõi lòng anh
Anh ơi !..
quanh mộ anh
chốn rừng sâu nai tác
bao mùa hoa ong lấy phấn
dâng cho loài gấu mật đắng tâm
những vuông đất
quanh mộ anh đầy dẫy hố hầm
loài gặm nhấm đào hang ẩn náu
những vuông đất
quanh mộ anh có tiếng kêu đau đáu
dễ bâm sâu khát giọt mưa rào
những vuông đất
quanh mộ anh sét đánh chẳng hề kêu
oại oằn ngửa mình hứng bão
cánh rừng xưa chưa thay mầu áo
vẫn từ lâu cụt ngọn chẳng hồi xanh
quanh mộ anh có liền chị ,liền anh
người có tên người còn chưa biết
họ đều là anh hùng Đất Việt
đã hy sinh,mất tất cả tên…
tình yêu có bao giờ khuất phục trước chiến tranh
những nấm mộ
những cuộc tình nằm đó
những nấm mồ xanh
những hồn cây cỏ
bước chân ngang ai không khỏi bùi ngùi
nhớ thương cúi đầu im lặng
anh trong đất mẹ dịu hiền
vuông đất trần gian …
đêm cửa chẳng long then
nửa bóng đời hóng chờ tim đau đáu


10.6.2020
Nguyễn Viết Hồng